متابولیسم اسید های چرب در بدن موجودات

متابولیسم اسید های چرب در بدن موجودات

متابولیسم: به بیانی بسیار ساده، متابولیسم به مجموعه ی پروسه های بیوشیمیایی، و فیزیولوژیکی بدن انسان برای حفظ حالت هومیواستازی، نیز تجزیه ی مواد غذایی مصرفی توسط بدن، و همچنین استفاده از انرژی موجود در آنها اطلاق میگردد. یا به بیانی دیگر، متابولیسم مجموعه ی عملکرد های بیوشیمیایی بدن انسان می باشد.

متابولیسم لیپیدها: لیپیدها= مولکولهای حیاتی الی ونامحلول در اب هستند . متراکم ترین منبع انرژی قابل استفاده برای پرندگان

طبقه بندی لیپیدها: 1- ساده { مومها وچربیها} و2- پیچیده{فسفولیپیدهاوگلیکو براساس وجود یا عدم وجود اسید چرب لیپیدها}

3- لیپیدهای پیش سازومشتق شده.

متابولیسم چربی ها: متابولیسم چربی ها سوخت وساز اسیدهای چرب وتری گلیسریدها وفسفولیپیدها واسترون ها و...را شامل میشود چربیها علاوه بر سوخت و ساز مناسب به عنوان منبع انرژی در فرم ویتامین-هورمون-اسیدهای چرب –ساختمان غشاو...نقش دارندوبه لحاظ منبع انرژی میتواندبا کربوهیدراتها وپروتین ها جایگزین شود

اکسیداسیون چربی ها: قسمت عمده لیپیدهای غذارا تری گلیسریدها تشکیل میدهندبدنبال هضم وجذب چربیها در روده باریک به صورت شیلو میکرون ها وارد جریان عمومی خون میشودوبه کبد وقلب وریه وبافتهای دیگرمی روند

انزیم لیپو پرتئین لیپاز موجوددر غشای سلولی این بافت هاتری گلیسرید را تجزیه وبه اسید های چرب وگلیسرول  تبدیل میکند یا متابو لیزه میشود یا در بافتهای چربی ذخیره میشوند

بافت های ذخیره کننده چربی: بافت ذخیره کننده چربی به دو صورت قهوه ای وسفید میباشد.

بافت ذخیره کننده چربی از نوع سفید چربهای ذخیره  شده را در مواقع لزوم به انرژی به صورت اسید چرب و گلیسرول ازاد میکند که وارد خون شده ودر میتو کندری با فتهای مختلف اکسید میشود

    بافت قهوه ای چربی را  به صورت حرارت در مواقع سرما به کمک ادر نالین متا بولیزه میکند

 متابولیسم تری گلیسریدها و ذخیره آنها: تری گلیسرید                 اسیدچرب3+ یک مولکول گلیسرول    

اگرغذا به سهولت در دسترس باشدانرژی دربافت چربی به صورت تری گلیسرید ذخیره میشود     

درزمان محدودیت غذاتری گلیسریدها برای فراهم کردن انرژی سوزانده میشوند

اسید چرب برای شرکت درساختمان تری گلیسرید باید فعال شود.

مراحل تجزیه شدن اسید چرب: 1-    فعال شدن اسید چرب

2-    دهیدروژناسیون

3-    هیدراتاسیون

   4-  دهیدروژناسیون ثانویه

   5 -  شکستن تیولیتیک بتا-اسیل کو انزیم Aبه استیل کوانزیم A{انزیم تیولاز}

ساختمان اسید چرب ها:

نقش کارنتین: فعال شدن اسيدهاي چرب  زنجير بلند در سيتوزول وروي غشاهاي بيروني ميتوكندري رخ ميدهد در حالي كه فعال شدن اسيد هاي چرب كوتاه ممكن است در داخل ميتو كندري صورت بگيرد اسيل كوانزيم Aبلند زنجير به داخل ميتوكندري نفوذ نخواهد كرد يعني غشاء ميتوكندري غير قابل نفوذ به اسيدهاي چرب بلندزنجيرفعال شده است ولي به اساني نسبت به مشتقات اسيل –كارنتين قابل نفوذ است.

سنتز اسید چرب: منبع اصلي اسيد چرب دربدن چربي جيره است موجودات زنده قادر به سنتزاسيدچرب از مواد پيش ساز ساده براي رشد و نگهداري هستند  بيو سنتز اسيد چرب طولاني  زنجير در بافتهاي حيواني  گياهان  وميكرو ارگانيسم مسير  برگشت مستقيم اسيد چرب نيست  هرچند كه استيل كو انزيمA نقطه شروع واكنشها است.

اکسیداسیون اسیدهای چرب غیر اشباع: اسیدهای چرب غیراشباع اغلب از نوع سیس میباشند انزیم انوئیل کوانزیم Aایزومر ازشکل سیس را به ترانس تبدیل میکند هرگاه اتصال دو گانه در محل مورد اثر انزیم نباشد بوسیله انزیم جابجا میشود.

لیپوژنز: این سیستم در بسیاری از بخش هامانند کبد وکلیه ومغزوریه ودر بخش محلول سیتوزول جای دارند کوفاکتور های مورد نیاز این بخش عبارتند از ,CO2,MN,ATP,NDPHFD,بیوتین

استیل کو انزیم Aسوبسترای اولیه و پالتیمات ازاد محصول نهایی  مسیر لیپوژنز هستد.

سنتز فسفو گلیسیدها: در پیوند استری دواسیدچرب، یک گروه فسفات به یک مولکول گلیسرول اسید، فسفاتیدیک به وجود می اید.

ليپيدها: ليپيدها مانند كربوهيدراتها ازهيدروژن;اكسيژن وكربن تشكيل شده اند.

روغن ها وچربيهاهمگي ليپيد هستند. ليپيد درآب حل نميشود يكي ازمعروفترين ليپيدها تري گليسيريد است كه از سه اسيد چرب ويك مولكول گليسرول تشكيل شده است.ليپيدها بخش مهمي ازغشاي سلولي را مي سازند علاوه بر ان براي توليد انرژي در سلول مصرف ميشوند.

عملكرد ليپيد در بدن: ليپيدها كارهاي مختلفي در بدن انجام مي دهند ترايسيل گليسرول ها دربدن به عنوان منبع انرژي وعايق حرارتي به مصرف مي رسند.

فسفوليپيدها، گليكو ليپيدها وكلسترول به عنوان واحدهاي اصلي سازنده انواع غشاهاوليپو پروتيين ها به كار ميروند.

كلسترول نيز به اسيد هاي صفراوي تبديل ميشود .اسيدهاي صفراوي به هضم راحت غذايي كمك مي كنند.

انواع لیپیدها: ساده (صابونی نشدنی) ، مرکب (صابونی شدنی)

ليپيد ساده:                    اسيد چرب+الكل (گليسرول; كلسترول)                      مثل: استروئيدها

ليپيد مركب:                 اسيد چرب+الكل+يك ريشه شيميايي                          مثل :فسفو ليپيدها ;گليكوليپيدها

چربی ها: چربي ها وروغنها از اجزاي تشكيل دهنده گياهان وجانوران بوده ومنابع مهمي ازذخيره انرژي محسوب ميشوند. هردو گروه خصوصيات فيزيكي وشيميايي متفاوت اما ساختمان عمومي مشابه اي دارند.

.وظيفه اصلي چربي تامين انرژي ,ذخيره چربي به عنوان يك عايق حرارتي ودربرخي حيوانات خونگرم به عنوان منبعي ازحرارت براي حفظ دماي بدن داراي اهميت است

فاسد شدن چربی ها: چربيها در معرض هوا وروشنايي فاسد وبدبو ميشوند. فساد چربيها بيشتر به سبب عوامل زير است:

الف/ تشكيل اسيد هاي چرب آزاد دراثر هيدروليز تدريجي

ب/اكسيداسيون پيوند هاي مضاعف وتوليد آلدييد هاي بدبو

ج/ شكستن اسيدهاي چرب وتبديل آنها به اسيدهاي چربي كه داراي كربن كمتري باشند

در صنعت براي جلوگيري از فساد چربيها از مواد آنتي اكسيدان مانندويتامين EوC گلوتاتيون ,هيدروكينون ,بتاكاروتن و...استفاده ميشود.

هضم و جذب چربی ها: درحيوانات تك معده اي روده باريك تنها مكان هضم  چربيهاست .اما در نشخوار كنند گان تري گليسريد موجود در غذا در شكمبه توسط ليپاز باكتريها هيدروليز ميشود .اين اسيدها توسط باكتريهاي هيدروژنه شده اول به اسيد چرب بايك اتصال دو گانه وبالاخره به اسيد استئاريك تبديل ميشود.

بر خلاف اسيد چرب با زنجيره كوتاه ;اسيد چربي كه داراي زنجيره طويل هستند از شكمبه جذب نشده و به هنگام رسيدن به روده كوچك عمدتا به صورت اشباع مورد استفاده قرار مي گيرد. بنا براين ميتوان چربي هاي قابل مصرف نشخوار كننده را طوري عمل آورد كه از حمله ميكروبي در شكمبه مصون بمانند ودر عين حال توسط آنزيمهاي گوارشي هيدروليز واز روده جذب  شوند.

جذب چربی ها: در طيور جذب چربي از طريق مجاري لنفاوي ناچيز بوده وبخش عمده چربي بصورت ليپو پروتئين هاي سبك به طور مستقيم به جريان خون سیاهرگ کبدی وارد می شود.

اسیدهای چرب: اسيدهاي چرب به صورت ازاد به مقدار نا چيزي در سلول ها و بافت ها ديده مي شوند و بيشتر از هيدروليز چربي هاي ديگر به دست مي آيند .فرمول كلي آنها به صورت R-COOHاست  و فرمول عمومي آنها به صورت CH3(CH2)n-COOHمي باشد.

انواع اسيد چرب: اشباع، غیر اشباع، ضروری

اسيد هاي چرب اشباع: اگرهمه اتم هاي كربن زنجيره كربني اسيد چرب بوسيله پيوندهاي يگانه به يكديگر متصل شده باشند اسيد چرب اشباع شده ناميده ميشوند.  مثل:استئاريك اسيد

اسيد چرب غير اشباع: در صورتي كه در يك اسيد چرب ;يك پيوند دوگانه در زنجيره كربني وجود داشته باشداسيد چرب غير اشباع ناميده مي شود.  مثل:اولئيك اسيد

اسيد هاي چرب ضروري: اسيد هاي چرب اشباع نشده اي كه بيش از يك پيوند مضاعف داشته باشند را اسيد چرب ضروري مي نامند.

 مثل: لینولئیک اسید، لینولنیک اسید.

ايزومرهاي اسيد چرب: به علت تنوع در تعداد موقعيت پيوند دو گانه در اسيدهاي چرب غير اشباع امكان بوجود آمدن ايزومري در اين گروه را زياد تر كرده است. وعلاوه بر اين وجود پيوند دو گانه مانع چرخش آزاد كربن ها ميشوددر نتيجه سبب بوجود آمدن:

ايزومري سيس(cis) و ترانس (Trans) ميگردد.

ایزومرهای اسید چرب: سیس و ترانس

فسفوليپيدها : مولكول فسفوليپيد از يك گروه قطبي آب دوست و يك دم آبگريز تشكيل شده است . بر خلاف تري گليسيريد ها ، كه چربي هاي خنثي و ذخيره اي هستند . فسفوليپيدها تركيبات باردار و ساختاري هستند غشاي پلاسمايي ، غشاي اندامك هاي ياخته اي اساسا از فسفوليپيد ساخته شدند .

استروئيدها: استروييد ها از سه حلقه ي شش ضلعي و يك حلقه ي پنج ضلعي به وجود مي آيند .

 تعريف انرژي: انرژي يك ماده مغذي قابل معرفي ازنظر شيميايي نيست ولي خاصيتي است كه درزمان متابوليسم كربوهيدراتها ;ليپيدها واسيدهاي امينه درك ميشود.

انواع انرژي : انرژي خام (GE)، انرژي قابل هضم(DE)، انرژي متابوليسمي (ME) .

انرژي خام: مقدارانرژي بدست آمده توسط اكسيداسيون كامل يك ماده مغذي به اكسيژن ودي اكسيدكربن انرژي خام گويند .

انرژي قابل هضم: مقاديري ازانرژي موادقابل هضم نبوده واز طريق مدفوع از بدن دفع ميشود باقي مانده انرژي ;انرژي قابل هضم ميباشد.

انرژي متابو ليسمي: عبارت است از: انرژي قابل هضم منهاي انرژي دفعي ازطريق ادرار وگازهاي قابل احتراق

درطيور: مقدارانرژي قابل استفاده درطيور است كه صرف اعمال وفرايندهاي متابوليكي ميشود .